Bilgisayar icat edildiği günden beri öyle hızla gelişti ki önce tek kişinin kullanabileceği cihaz haline geldi sonra da kablosuz iletişim, sesli veri girişi, dokunmatik ekran bilgisayar dünyasındaki yerini aldı.
Şimdiyse yapay zekadan bahsedilmektedir. Gelecekte gerçek ortamlar ve sanal bilgi dünyaları kaynaşacak, akıllı odalar, akıllı duvarlar, akıllı mobilyalarla karşılaşacağız, bilgisayar her yerde olacak. Bilgiye duvarsız kütüphanelerden erişebileceğiz.
Yarının dünyasında kütüphaneler de elbette varlıklarını koruyacaklardır. Belki tabelalarında yani adlarında kütüphane yazmayacak da bilgi merkezi ya da buna benzer sözcükler yazacaktır. Kütüphaneler varlıklarını korumakla beraber elbette ki değişikliğe de uğrayacaklardır.
Gelecekte gezegenimizde var olan bilgi birikiminin tamamı dijital hale gelmiş olacaktır. Telif hakları nedeniyle satın alamadığımız dijital bilgilere adı değişmiş olan bu kütüphanelerden yani bilgi merkezlerinden erişebileceğiz .
Bu da iki şekilde olacak : Beraberimizde getirdiğimiz dijital bilgiyi yorumlayacak cep bilgisayarı vb. türden bir cihazı kütüphane sunucusuna bağlayarak yahut kütüphanede dijital halde bulunan bilgilerden yararlanmamız için var olan cihazlardan yararlanarak. Tabii ki bu dijital bilgileri okumakla veya dinlemekle yetineceğiz. Belki sınırlı miktarda bilgiyi kendi cihazımıza kopyalamamız için izin verilecektir “Telif haklarının korunabilmesi amacıyla”.
Oysa gezegenimizdeki ücretsiz hizmete sunulmuş olan bilgilerin tamamı dijital hale getirilmiş olarak kütüphanelerin sunucularında muhafaza edilecek ve hizmete sunulacaktır. Bilgi kullanıcıları bu bilgilerden istedikleri noktadan istedikleri an, istedikleri gibi yararlanabilecektir.
Geleceğin kütüphaneleri internetteki bilgilerin düzenlenmesi ile ilgili birer merkez haline gelecektir. Bu merkezler telif hakları zaman aşımına uğramış eserlerin, internette herkesin hizmetine sunulması, internetteki bilgilerin düzenlenmesi ile ilgili çözümlerin üretildiği çözüm noktaları haline geleceklerdir.
Geleceğin kütüphanelerinde verilecek hizmetlerden biri de bilgi arayıcılarına, bilgiye erişim bilgisini kazandırmak olacaktır. İnternetteki herhangi bir web sitesinin kapanması halinde, web sitesinin içerdiği bilgiler ile web sitesinin tasarım biçimi ve emeği geçenler hakkındaki bilgilerin korunması ve gelecek nesillere aktarılması bir gerekliliktir.
Geleceğin kütüphaneleri “bilgi merkezleri” aynı zamanda internetteki bilgilerin korunmaları ve gelecek nesillere aktarılmasıyla ilgili çalışmaların ve çözüm önerilerinin üretildiği merkezler olacaktır.
Kısacası geleceğin kütüphaneleri bilgiyi sağlama, organize etme ve yararlandırma gibi hizmetleri vermenin yanında var olan bilgiyi korumakla ilgili çalışmaları da yapacak ayrıca bilgiyle ilgili karşılaşılan her türlü soruna çözüm önerileri üretecek birer çözüm merkezi olacaktır.
Geleceğin kütüphaneleri bilgiyi insana, insanı da bilgiye kavuşturmak için çözümlerin, projelerin üretildiği ortamlar olacaktır.
Bayram ALACA
